Voetreflexologie is een manuele therapie aan de voeten. In de praktijk blijkt dat bij afwijkingen in het lichaam zich afwijkingen in de voet manifesteren volgens een min of meer vastliggend patroon. Voor de symptomen lukt het uiteraard niet om altijd een rationele verklaring te vinden, immers elk mens is uniek. Een standaard verklaringsmodel is nog niet bekend. Wel is duidelijk dat wanneer men uitgaat van de segmentale opbouw van het zenuwstelsel de voeten een intensieve verbinding hebben met de organen van de buik. Dit betreft zowel de hormonale organen als grote delen van de spijsvertering. Daarnaast is er een intensieve neurale verbinding tussen de voetzolen, de wervelkolom met z’n segmentale relaties en het hoofd. Het is dan ook niet verwonderlijk dat een behandeling van de voetzolen invloed heeft op het hele lichaam.
Een voetbehandeling kan om uiteenlopende redenen ingezet worden. Bijvoorbeeld bij:
Voetreflexologie kan een krachtige stimulans zijn, waardoor het lichaam in balans komt en zelfhelend vermogen van het lichaam daardoor zijn werk kan doen. Vooral op voetzolen komen zones voor die corresponderen met organen in lichaam. Deze reflexzones zijn niet magisch, ze ontstaan door neurale verbindingen. ‘Zenuwverbindingen met het ruggenmerg blijven tijdens de embryonale ontwikkeling en daarna tijdens het hele leven ongewijzigd.’ (Van Cranenburg, 2015.) De ligging van de orgaanzones lijkt sterk op het patroon van de verdeling van de organen in het lichaam. Een veronderstelling zou kunnen zijn dat een disbalans in het autonome zenuwstelsel zich versterkt manifesteert in de voet. In de praktijk zien we dat onbewuste processen en gevoelens zich weerspiegelen in de voeten. Bijvoorbeeld: het krommen van tenen bij angst, en de onrustige voeten die een ogenschijnlijk rustige en beheerste spreker verraden. Dit heeft er alles mee te maken dat de voeten gecompliceerd zijn gebouwd en moeilijke processen onbewust uitvoeren. De voeten werken zonder dat wij erbij nadenken. Je bent je bijvoorbeeld niet bewust van het ingewikkelde proces om rechtop te blijven staan. Voeten lijken voorbestemd om het gezond functioneren, maar ook het disfunctioneren van de mens te weerspiegelen. Voeten zijn meer verbonden aan de onbewuste processen van het gevoel ‘geworteld’ te zijn in de aarde. Solide basis zoeken, letterlijk en figuurlijk de grond onder je voeten vóelen, evenwicht hervinden. Handen zijn meer verbonden aan de bewuste processen van het denken: ze mogen de ingewikkelde dingen die we bedenken uitvoeren. Omdat de hand vaker en beter wordt verzorgd dan de voet en de ervaring ons leert dat pathologische processen zich eerder in het verwaarloosde dan in het gezonde manifesteren, reageert de voet des te dankbaarder op preventieve en curatieve zorg.
Tijdens een voetbehandeling wordt gewerkt met kalme, herhalende bewegingen, met en zonder olie. Met handen, vingers en duimen worden strijkingen, knellingen en drukkingen uitgevoerd. Omdat er zoveel spieren en zenuwbanen in je voeten aanwezig zijn, zal je merken hoe sensitief je voeten zijn, Je zal voelen dat je voeten aan de onderkant, bovenkant, zijkant en enkels allerlei verschillende gevoelsbelevingen geven.
Een volledige voetbehandeling duurt ongeveer een uur. Ook kan een voetbehandeling kort ingezet worden als (afrondend) onderdeel van een andere behandeling. Bij een voetbehandeling worden alle organen die uitscheiden gestimuleerd. Reacties waaraan je dat achteraf kan merken zijn bijvoorbeeld: meer plassen, urine ruikt anders, ontlastingspatroon verandert.
Het kan ook zijn dat er sprake is van een tijdelijke zogenaamde begin-verergering:
Voorkomende reacties kunnen ook zijn dat je achteraf meer energie hebt, je loom/ontspannen voelt, beter slaapt, warme voeten hebt, letterlijk en figuurlijk meer grond onder je voeten voelt.
Het is bij een voetbehandeling altijd van belang om het te vertellen als je zwanger bent, diabetes, hoge bloeddruk of hartproblematiek hebt.Er zijn een aantal situaties waarin voetreflex niet toegepast kan worden, zoals:
Klachten waarbij verondersteld mag worden dat verbetering in de werkingsmechanismen ten behoeve van de homeostase (dynamisch evenwicht) verbetering van de klachten kan brengen, zoals bijvoorbeeld een slecht werkend spijsverteringsstelsel, koude voeten;
Klachten waarbij verondersteld mag worden dat door de behandeling de vicieuze cirkel doorbroken kan worden, zoals bijvoorbeeld de klacht geen energie meer te hebben om problemen aan te pakken die op zich de oorzaak van de klachten zijn, zoals bijvoorbeeld hoofdpijn;
Klachten van het bewegingsapparaat waarbij de anatomie nog niet zover is gedegenereerd dat herstel niet meer mogelijk is. Pijnklachten kunnen door voetreflexzonetherapie verbeteren, zoals bijvoorbeeld ischias.
De voetspieren zijn in twee groepen te verdelen: